Nhiều dự án bất động sản bước đầu được gỡ vướng pháp lý, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phục hồi. Ảnh: Tiên Giang

Tăng hiệu quả sử dụng đất

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA), điểm nổi bật của Luật Đất đai 2024 là nội dung về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất (SDĐ) nhằm thực hiện chủ trương xã hội hóa đầu tư. Điều này giúp cho các nhà đầu tư có năng lực có thể tiếp cận đất đai minh bạch, công bằng, bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh và bảo đảm được quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người có đất bị thu hồi, không làm thất thu ngân sách nhà nước, thất thoát tài sản công là nguồn lực đất đai.

Đặc biệt, Luật Đất đai 2024 đã bổ sung đầy đủ các chính sách về miễn tiền SDĐ, tiền thuê đất để thực hiện dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, nhà ở cho lực lượng vũ trang, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, đất ở cho đối tượng đang công tác tại các xã biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn để góp phần bảo đảm thực hiện quyền có chỗ ở của công dân theo quy định của Hiến pháp.

Luật sư Trần Khánh Ly - Công ty Luật GLAW cho biết, Điều 220 của Luật Đất đai 2024 bổ sung quy định về “tách thửa đất, hợp thửa đất” đối với các loại đất. Điểm mới này đã đáp ứng được nhu cầu chính đáng của người SDĐ, nhất là nhu cầu của các cá nhân, hộ gia đình được tách thửa đất ở hoặc tách thửa đất kết hợp với chuyển mục đích SDĐ sang đất ở. Ngoài ra, việc cho phép chuyển mục đích SDĐ phù hợp với Luật Quy hoạch 2017 và theo quy hoạch SDĐ còn làm tăng hiệu quả SDĐ, tạo ra giá trị gia tăng từ đất (chênh lệch địa tô), tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Đồng quan điểm, ông Lê Hoàng Châu phân tích, từ thực tiễn TP.HCM, đất nông nghiệp làm ra giá trị khoảng 500 triệu đồng/ha/năm, nhưng 1 ha đất công nghiệp, thương mại, dịch vụ, đô thị làm ra đến 55 tỷ đồng/ha/năm. Quận 7 được tách ra từ huyện Nhà Bè (huyện nông nghiệp) năm 1997 chỉ thu ngân sách nhà nước 97 tỷ đồng, nhưng đến năm 2023 trở thành quận nội thành đã thu ngân sách nhà nước 5.501 tỷ đồng.

Tháo gỡ vướng mắc về đất đai

Nhiều ý kiến cho rằng, sự tác động của Luật Đất đai 2024 và các văn bản dưới Luật bước đầu đã tháo gỡ những vướng mắc về đất đai, giúp thị trường BĐS dần hồi phục.

Lãnh đạo Tập đoàn Novaland cho biết, tại cụm dự án trung tâm TP.HCM, Novaland đã nỗ lực phối hợp cùng các bên tháo gỡ pháp lý và đạt được một số kết quả khả quan. Trong đó, Dự án The Grand Manhattan đang chờ kết luận cuối cùng sau khi được Tổ công tác của Chính phủ và chính quyền TP.HCM tháo gỡ pháp lý. Từ tháng 6/2024 đến cuối năm nay, hơn 1.200 giấy chứng nhận quyền sở hữu cho các căn thấp tầng, căn hộ… thuộc các dự án Sunrise Riverside, Victoria Village cũng được trao cho cư dân.

Tại Aqua City (Đồng Nai), Novaland đang hoàn tất việc điều chỉnh cục bộ Quy hoạch chung TP. Biên Hòa khu C4 và một phần khu đô thị phía Tây đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Dự án NovaWorld Phan Thiet (Bình Thuận) đã hoàn tất quy hoạch chi tiết 1/500, có 1.111 sản phẩm đã được bàn giao...

Ông Đoàn Văn Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam (VNREA) cho rằng, Luật Đất đai 2024 sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế Việt Nam, bởi khi nhu cầu đầu tư vào BĐS tăng, thì nguồn vốn vào thị trường BĐS trong nước sẽ tăng. Mặt khác, thị trường BĐS phát triển sẽ thúc đẩy sự phát triển của các ngành, lĩnh vực khác như xây dựng, ngân hàng, bảo hiểm, vật liệu xây dựng…

Theo thống kê, trong 148 dự án BĐS gặp khó khăn trên địa bàn TP.HCM hiện nay, vướng mắc pháp lý đang chiếm 70%. Ngoài Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh BĐS 2023 cũng có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/8/2024, không những đáp ứng được yêu cầu, nguyện vọng của người dân, nhà đầu tư mà vừa có tác động tích cực, thúc đẩy tiến trình phục hồi và phát triển của thị trường BĐS.

Nhiều chuyên gia dự báo thị trường sẽ phục hồi rõ nét vào cuối năm 2024 và trở lại bình thường từ giữa năm 2025. Nhưng để thị trường BĐS không lặp lại vòng quay “bong bóng, đóng băng, suy thoái, khó khăn”, các chủ đầu tư cần tuân thủ pháp luật và nhận thức rõ những mặt yếu kém trong công tác quản lý, điều hành doanh nghiệp, nhất là quản lý đầu tư, xây dựng, kinh doanh, huy động, sử dụng vốn, để cùng chung tay tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thị trường BĐS phát triển lành mạnh, bền vững.