Ảnh minh họa

Ai cần được đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu?

Với mục tiêu ngày càng tăng cường tính chuyên môn, chuyên nghiệp hóa đối với đội ngũ cán bộ làm công tác đấu thầu, Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, Thông tư số 02/2024/TT-BKHĐT quy định người làm công tác đấu thầu có trách nhiệm tự cập nhật kiến thức, nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu hoặc tham gia khóa đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, nghiệp vụ chuyên môn do bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp hoặc cơ sở đào tạo đấu thầu tổ chức theo hình thức tập trung, bán tập trung hoặc từ xa.

Như vậy, theo pháp luật hiện hành, không có quy định phải được đào tạo trước khi đi thi cấp chứng chỉ hay đào tạo để cấp chứng nhận; việc tham gia khóa đào tạo, bồi dưỡng là theo nhu cầu của từng người để bảo đảm có đủ kiến thức, kỹ năng và nghiệp vụ chuyên môn nhằm hoàn thành trách nhiệm tương ứng được giao theo quy định của Luật Đấu thầu về người có thẩm quyền, chủ đầu tư, bên mời thầu, tổ chuyên gia, tổ thẩm định, nhà thầu…

Theo khuyến cáo từ chuyên gia đấu thầu của Ngân hàng Thế giới, các thành viên tham gia đoàn kiểm tra, thanh tra, kiểm toán hoạt động đấu thầu hay thành viên của Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị trong đấu thầu cũng cần được đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kịp thời các quy định, kiến thức, kỹ năng về đấu thầu để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Đào tạo, thi chứng chỉ chuyên môn về đấu thầu: Kiểm soát chặt chất lượng đầu ra

Ai phải có chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu?

Theo quy định tại Điều 19 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, các cá nhân là thành viên của Tổ chuyên gia, Tổ thẩm định phải có chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu từ 1/1/2025 trở đi, cụ thể như sau:

- Cá nhân nào đã được cấp Chứng chỉ hành nghề hoạt động đấu thầu nhưng chứng chỉ hết hiệu lực trong năm 2024 thì cá nhân vẫn được tham gia Tổ chuyên gia, Tổ thẩm định từ ngày 1/1/2024 đến hết ngày 31/12/2024; từ ngày 1/1/2025, cá nhân có nhu cầu gia hạn hiệu lực chứng chỉ thì thực hiện thủ tục gia hạn để được cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu theo quy định của Thông tư số 02/2024/TT-BKHĐT;

- Cá nhân nào đã được cấp, cấp lại Chứng chỉ hành nghề hoạt động đấu thầu và còn hiệu lực ghi trên chứng chỉ từ 1/1/2025 trở đi thì vẫn tiếp tục được tham gia Tổ chuyên gia, Tổ thẩm định từ ngày 1/1/2024 đến hết thời hạn ghi trên chứng chỉ. Sau thời hạn ghi tại chứng chỉ, cá nhân có nhu cầu gia hạn hiệu lực chứng chỉ thì thực hiện thủ tục gia hạn để được cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu theo quy định của Thông tư số 02/2024/TT-BKHĐT;

- Cá nhân đã được cấp chứng chỉ tham gia khóa học về đấu thầu, chứng chỉ đào tạo đấu thầu theo quy định của Luật Đấu thầu số 61/2005/QH11, Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 như chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ đấu thầu cơ bản hoặc chứng chỉ đào tạo đấu thầu cơ bản (tham gia khóa học có thời lượng 3 ngày theo Chương trình khung của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đủ điều kiện làm bài kiểm tra và được đánh giá đạt) được tham gia tổ chuyên gia, tổ thẩm định từ ngày 1/1/2024 đến hết ngày 31/12/2025; từ ngày 1/1/2026, cá nhân có nhu cầu cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu thì phải tham dự thi để được cấp chứng chỉ theo quy định của Thông tư số 02/2024/TT-BKHĐT. Lưu ý các chứng chỉ tham gia khóa học chuyên sâu, nâng cao hay đấu thầu qua mạng mà không phải học theo Chương trình khung của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, học ít hơn 24 tiết và trên chứng chỉ không có xếp loại sẽ không được áp dụng chuyển tiếp theo quy định này;

- Cá nhân nào chưa có Chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ đấu thầu, Chứng chỉ đào tạo đấu thầu cơ bản, Chứng chỉ hành nghề hoạt động đấu thầu như nêu trên thì phải tham dự thi để được cấp Chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu lần đầu theo Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15. Cá nhân được cấp chứng chỉ này khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện gồm có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, không đang trong thời gian bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đạt kỳ thi nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu theo quy định của Thông tư số 02/2024/TT-BKHĐT.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ công khai danh sách tất cả cơ quan, đơn vị được tổ chức thi cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu trên Hệ thống cấp chứng chỉ, dự kiến vào quý IV/2024. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, cá nhân thực hiện thẩm định kế hoạch tổng thể lựa chọn nhà thầu, kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo nhiệm vụ được giao (không bao gồm tư vấn đấu thầu) không bắt buộc có chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu hoặc trường hợp cần ý kiến của chuyên gia chuyên ngành thì các chuyên gia này không bắt buộc có chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu.

Riêng đối với lĩnh vực y tế, trường hợp chủ đầu tư không có nhân sự đáp ứng yêu cầu thì lựa chọn nhà thầu tư vấn để làm tổ chuyên gia, tổ thẩm định. Trường hợp không lựa chọn được nhà thầu tư vấn thì chủ đầu tư có quyền huy động, giao việc cho các nhân sự là các bác sỹ, dược sỹ, cán bộ quản lý hoặc mời các cán bộ thuộc Sở Y tế, Bộ Y tế và các chuyên gia trong lĩnh vực y tế tham gia tổ chuyên gia, tổ thẩm định mà các cá nhân này không cần có chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu.

Như vậy, so với quy định trước đó, các cá nhân thuộc chủ đầu tư, bên mời thầu, những người tham gia vào hoạt động đấu thầu mà không phải là thành viên tổ chuyên gia hay tổ thẩm định và các cá nhân được loại trừ nêu trên không phải có chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu khi tham gia thực hiện gói thầu.

Theo kế hoạch, kỳ thi cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu lần đầu sẽ được tổ chức từ quý I/2025. Ảnh minh họa: Internet

Thủ tục thi cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu

Cá nhân có nhu cầu cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu gửi hồ sơ đăng ký thi trên Hệ thống quản lý cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu (sau đây gọi tắt là Hệ thống cấp chứng chỉ có địa chỉ tại ) và nộp chi phí dự thi, cấp chứng chỉ (tối đa là 800.000 đồng/thí sinh/kỳ thi). Trong đó, hồ sơ đăng ký thi, cấp chứng chỉ bao gồm Đơn đăng ký thi theo mẫu và 1 ảnh màu mới chụp không quá 6 tháng theo kích thước và thể thức quy định cụ thể tại Thông tư số 02/2024/TT-BKHĐT.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ công khai danh sách tất cả cơ quan, đơn vị được tổ chức thi cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu trên Hệ thống cấp chứng chỉ, dự kiến vào quý IV/2024. Đơn vị tổ chức thi có địa điểm tổ chức thi rộng khắp trải dài tại các địa phương trên cả nước nên cá nhân có nhu cầu thi, cấp chứng chỉ được quyền lựa chọn nơi tham dự thi thuận lợi nhất do các chứng chỉ được cấp có hiệu lực như nhau theo quy định.

Hình thức thi sẽ là thi trắc nghiệm trong thời gian tối đa 90 phút, mỗi thí sinh tham dự thi sẽ làm bài thi trên máy tính thông qua phần mềm thi thuộc Hệ thống cấp chứng chỉ. Đề thi được xây dựng trên cơ sở hoán vị tự động các câu hỏi từ ngân hàng câu hỏi theo từng kỳ thi do Cục Quản lý đấu thầu - Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng, được bảo mật và được gửi tự động ngẫu nhiên đến máy tính từng thí sinh trước giờ thi. Hệ thống cũng tự động chấm điểm bài thi của thí sinh theo đề thi và đáp án tương ứng.

Theo kế hoạch, kỳ thi cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu lần đầu sẽ được tổ chức từ quý I/2025.